Trong những tháng gần đây, cùng với xu hướng “sideway” của thị trường chứng khoán hay sự đi xuống của một số nhóm ngành thường xuyên được “chọn mặt gửi vàng” như ngân hàng và chứng khoán, tỷ suất lợi nhuận của các quỹ đầu tư cổ phiếu suy giảm rõ rệt so với các giai đoạn trước đó.
Hiệu suất quỹ cổ phiếu bị “bóp nghẹt”
Dựa trên mức điểm 1,678.5 tính đến ngày 22/10, VN-Index đã tăng 32.5% so với đầu năm, mức vô cùng ấn tượng, đưa Việt Nam vào nhóm các thị trường tăng mạnh nhất thế giới. Tuy nhiên, gần đây chỉ số liên tục gặp khó trong việc tiếp tục bứt phá bền vững. Phản ánh bức tranh đó, hiệu suất đầu tư của các quỹ cổ phiếu đã suy yếu rõ rệt.
Xét trên nhiều khung thời gian kể từ đầu năm, giai đoạn 6 tháng gần nhất (từ cuối tháng 4 đến nay) cho hiệu suất NAV/ccq cao nhất của các quỹ cổ phiếu, nhờ không phản ánh cú sập mạnh do thuế quan diễn ra vào đầu tháng 4, tiêu biểu là Quỹ Đầu tư Chứng khoán Năng động DC (DCDS), Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Năng động Bảo Việt (BVFED) và Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Tăng trưởng Mirae Asset Việt Nam (MAGEF) đều tăng trên 40%.
Còn trong 3 tháng gần nhất, hiệu suất thu hẹp đáng kể do thị trường sideway phần lớn thời lượng, bắt đầu từ nửa sau tháng 8.
Đáng chú ý nhất phải kể đến khung thời gian 1 tháng qua – với việc chứng kiến chuỗi tăng tiến sát 1,800 điểm nhờ động lực từ những “siêu trụ” nhưng sau đó giảm đột ngột trên diện rộng, đặc biệt ngày 20/10 giảm lịch sử gần 95 điểm – hiệu suất các quỹ cổ phiếu lập tức bị tác động đáng kể.
Theo đó, chỉ 4 quỹ đạt hiệu suất dương, gồm Quỹ Đầu tư Cổ phiếu United ESG Việt Nam (UVEEF), DCDS, MAGEF và BVFED, nhưng đều dưới mức 1%. Phần còn lại, toàn ngành quỹ cổ phiếu ngập trong “sắc đỏ”.
Ở nhóm quỹ cân bằng – phân bổ tài sản đa dạng hơn vào kênh cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi – còn không ghi nhận trường hợp nào tăng trưởng dương.
Các kết quả này phản ánh thực tế giao dịch không hề dễ dàng trên kênh cổ phiếu trong giai đoạn này, đặc biệt khi nhóm tài chính có dấu hiệu suy yếu sau chuỗi ngày đẹp như mơ.
Dữ liệu của VietstockFinance cho giai đoạn 1 tháng qua cho thấy tỷ suất vô cùng phân hóa giữa các ngành. Nhóm tăng trưởng dương bao gồm tiêu dùng không thiết yếu (+0.62%), chăm sóc sức khỏe (+1.48%), công nghiệp (+1.7%) và đặc biệt ngành có tỷ trọng vốn hóa rất lớn là bất động sản (+15.37%) đi cùng đà tăng vượt trội của nhóm Vingroup.
Trong khi đó, hàng loạt ngành tăng trưởng âm, bao gồm: tiêu dùng thiết yếu (-0.06%), năng lượng (-1.12%), tài chính (-2.52%), tiện ích (-3.75%), nguyên vật liệu (-4.2%), công nghệ thông tin (-5.68%) và dịch vụ truyền thông (-7.24%). Trong đó, nhóm tài chính với nhiều cổ phiếu ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm là điểm đến được nhiều quỹ “chọn mặt gửi vàng”.
BVFED là một trong những ví dụ điển hình cho sự biến động của thị trường cổ phiếu, với việc dẫn đầu trên bảng xếp hạng tỷ suất tính từ đầu năm, đạt 37%, nhưng tăng không đáng kể trong 1 tháng gần nhất. Danh mục của BVFED phần nào lý giải kết quả này khi phân bổ gần 50% vào nhóm ngân hàng, khoảng 5% cho chứng khoán, trong khi chỉ dành trên 10% cho bất động sản.
Trường hợp tương tự là DCDS, tăng 32% kể từ đầu năm, nhưng chỉ nhích nhẹ trong 1 tháng gần nhất. Trong danh mục, DCDS phân bổ khoảng 28% vào cổ phiếu ngân hàng, khoảng 9% vào chứng khoán, trong khi dành hơn 24% cho bất động sản.
Trong một diễn biến đáng chú ý gần đây, Công ty TNHH Quản lý Quỹ Đầu tư Chứng khoán Vietcombank (VCBF) đã tổ chức buổi báo cáo hoạt động các quỹ mở quý 3/2025, cho thấy mức tăng trưởng chậm hơn chỉ số tham chiếu.
Theo ông Phạm Lê Duy Nhân – Giám đốc Quản lý Danh mục Đầu tư VCBF, nguyên nhân chủ yếu do các quỹ đang quản lý gồm Quỹ Cổ phiếu Hàng đầu VCBF (VCBF-BCF), Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Tăng trưởng VCBF (VCBF-MGF), Quỹ Đầu tư Cân bằng Chiến lược VCBF (VCBF-TBF) hay Quỹ Đầu tư Chủ động VCBF (VCBF-AIF) đều nắm tỷ trọng thấp hoặc thậm chí không nắm giữ bộ đôi VIC và VHM, cũng như không nắm giữ VIX, SHB, LPB, GEX – các cổ phiếu tăng rất tốt vừa qua. Ngược lại, các cổ phiếu được lựa chọn như PNJ, BWE, ACV, FPT, CTR, TLG, LHG… có hiệu suất thấp hơn thị trường chung.
“Thị trường trong 9 tháng đầu năm tăng mạnh chủ yếu nhờ một số cổ phiếu dẫn dắt, nên hiệu suất VCBF kém hơn chỉ số tham chiếu là điều dễ hiểu” – ông Nhân chia sẻ.
Trái ngược với quỹ cổ phiếu và quỹ cân bằng, các quỹ trái phiếu vẫn duy trì tỷ suất khá ổn định. Tính trong 1 tháng qua, Quỹ Đầu tư Trái phiếu Bản Việt (VCAMFI) dẫn đầu với mức tăng 1.4%, tiếp đến là Quỹ Đầu tư Trái phiếu PVCOM (PVBF) tăng xấp xỉ 1%.
Sau giai đoạn trầm lắng nhằm tái cấu trúc mạnh mẽ hậu cú sốc lớn vào năm 2022, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã chuyển biến tích cực cả về quy mô lẫn chất lượng. Kênh trái phiếu thực chất vẫn sở hữu những lợi thế của riêng mình, với mức lãi suất hấp dẫn hơn kênh tiền gửi, đồng thời không biến động mạnh như kênh cổ phiếu thời gian qua.
Kênh cổ phiếu còn hấp dẫn?
Thị trường chứng khoán dù vẫn còn rất nhiều tiềm năng, nhưng sau giai đoạn tăng điểm rất mạnh, một nhịp chỉnh xuất hiện là điều cần thiết. VN-Index bắt đầu đi vào “sideway” từ giữa tháng 8 là minh chứng, từ đó ảnh hưởng đến kết quả đầu tư của các quỹ, thậm chí là nhà đầu tư cá nhân. Dấu hỏi lớn được đặt ra cho dư địa của thị trường trong thời gian tới.
Nhịp điều chỉnh đã sớm được dự báo bằng nhiều cách khác nhau, phổ biến là dựa theo P/E thị trường không còn rẻ so với bình quân của quá khứ. Việc khối ngoại liên tục bán ròng gần đây cũng phần nào gây áp lực.
Tại sự kiện “Đầu tư 360 – Tối ưu tài sản, đón đầu cơ hội” do Chứng khoán KAFI tổ chức ngày 18/10, ông Trịnh Duy Viết – Giám đốc Chiến lược KAFI – cho rằng, dù P/E ở mức 15 – 16 lần là tương đương trung bình giai đoạn 2012 – 2025, nhưng khi nhà đầu tư tin tưởng vào tăng trưởng kinh tế ổn định và câu chuyện nâng hạng, họ sẵn sàng trả mức định giá cao hơn, có thể 1 – 2 lần độ lệch chuẩn, mở ra cơ hội để thị trường chinh phục những đỉnh cao mới.
Bên cạnh đó, lợi nhuận doanh nghiệp năm 2025 – 2026 được dự báo tăng 20 – 25%, duy trì tốc độ tăng trưởng cao và là động lực chính giữ vững mặt bằng định giá.
Về câu chuyện khối ngoại, theo chuyên gia KAFI, điều này hoàn toàn hợp lý. Trước nhiều biến động những năm qua, nguyên tắc đầu tiên là rút vốn về các tài sản hoặc thị trường an toàn hơn. Chỉ khi bức tranh toàn cầu trở nên sáng hơn mới sẵn sàng quay lại.
Về phân bổ tài sản, trước đây Việt Nam vẫn thuộc nhóm Cận biên, nên không nhận được nhiều sự ưu tiên từ các quỹ đầu tư. Tuy nhiên, câu chuyện sắp tới có thể thay đổi khi Việt Nam đã được nâng hạng lên cấp độ cao hơn – Mới nổi Thứ cấp.
Hơn nữa, các yếu tố rủi ro được nhắc đến nhiều ở thời điểm đầu năm như tỷ giá, lạm phát… đến nay đã thuyên giảm. Trong khi đó, các yếu tố nội tại như đầu tư và tiêu dùng vẫn đang là động lực quan trọng, hỗ trợ tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp – điều mà nhà đầu tư nên quan tâm nhất.
Ngoài ra, thị trường chứng khoán gần đây cũng liên tục “nóng” với câu chuyện thanh tra trái phiếu, được cho là một trong các nguyên nhân chính dẫn đến phiên giảm lịch sử gần 95 điểm (ngày 20/10).
Trả lời